Republika Haiti to kraj w Ameryce Środkowej, położony na wyspie Haiti na Morzy Karaibskim w Archipelagu Wielkich Antyli. Haiti graniczy z Republiką Dominikany. I zastanawiać może obecność na niej Polaków. Przecież to maleńkie państwo, daleko od Europy, a już na pewno od Polski. Tymczasem historia polskiej emigracji nie może pominąć obecności Polonii na tej wyspie.
Polonia na Haiti określana jest po haitańsku Lapologne, to Haitańczycy polskiego pochodzenia, którzy sa potomkami legionistów przysłanych na wyspę by stłumić powstanie czarnej ludności. Polaków przysłali tu Francuzi. Jednak po pewnym czasie polscy legioniści stanęli po stronie Haitańczyków, co doprowadziło do wygnania Francuzów i utworzenia niepodległego państwa Haiti. Wówczas nastały czasy mocno rasistowskie, gdzie dyskryminacji podlegali biali ludzie prócz Polaków, którym to Jean-Jacques Dessalines nadał obywatelstwo Haiti. Tylko ludność czarna i właśnie Polacy mogli kupować tu ziemię i się osiedlać. Polaków traktowano jak równych sobie, bowiem doskonale wiedziano, że musieliśmy walczyć o swój kraj, by było wolny i niepodległy, podobnie jak Haitańczycy. Legioniści więc się tu osiedlili, pozakładali rodziny i tak powstała społeczność polonijna. Z czasem każdy rząd zapominał o Polakach, w tym także rząd polski. A na Haiti umierał język polski na rzecz języka francuskiego, a potem kreolskiego haitańskiego.
Władze Haiti sobie jednak dwukrotnie przypomnieli o Polonii. Za pierwszym razem, kiedy do władzy doszedł Papa Doc, który stawiał za wzór polską miłość do wolności i gotowość do poświęcenia się, by ja tylko uzyskać lub obronić. Drugi raz przypomniano sobie o Polakach, kiedy na Haiti przyleciał papież Jan Paweł II. Wizyta ta odbyła się w marcu 1983 roku. Mniejszość polską zgromadzono w strefie VIP, by mogli porozmawiać z Ojcem Świętym osobiście. Poproszono papieża o pomoc, a ten obiecał jej udzielić.
Polonia haitańska próbowała także nawiązać współpracę z rodakami w kraju, jednak kiedy w 1981 roku wprowadzono stan wojenny, kontakty się urwały. Dzisiaj o kontakt jest dużo łatwiej – w końcu doba komputerów i satelitów czyni komunikację nawet z najdalszym kątem świata o wiele łatwiejszą i szybszą.
Obecnie Polonia zamieszkuje izolowane wioski górskie w Mountaines Noires w północno-zachodniej części kraju. Polonia czuje się Polakami, co lubi podkreślać. Ich świadomość pochodzenia jest bardzo silna. Można ich podzielić na dwie grupy – pierwsza to mulaci, druga – o kolorze skóry zbliżonej do białej. W sumie to Haitańczycy polskiego pochodzenia bardziej czują dumę z odmienności niż z bycia Polakiem, zatem jakby byli Niemcami, to podobnie by się zachowywali.
